Kính chào Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hậu
Tôi có 2 cháu trai. Cháu lớn 61 tháng cao 112cm, nặng 20,5kg. Cháu nhỏ 31 tháng cao 91cm, nặng 15,5kg. Xin hỏi các cháu khi trưởng thành có thể cao tối đa bao nhiêu cm? Tôi nên sử dụng sữa hay thực phẩm như thế nào để tăng chiều cao cho các cháu? Xin cảm ơn bác sĩ!
Quan + Hue, 35 tuổi
Chào bạn, chào độc giả VnExpress
Chiều cao lúc trưởng thành của bé liên quan nhiều đến chiều cao lúc 3 tuổi (gần như quyết định bởi cách nuôi dưỡng và chế độ dinh dưỡng) và chiều cao thừa hưởng của cha mẹ (vai trò quan trọng trong giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì).
Con của bạn phát triển rất tốt về thể chất, chứng tỏ được nuôi dưỡng tốt. Nếu giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì các bé được dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý, tập luyện tốt thì sẽ phát huy được tối đa tiềm năng di truyền và có thể cao hơn thế hệ cha mẹ 1 vài cm theo khuynh hướng tăng trưởng thế tục. Bạn có thể ước lượng chiều cao do di truyền lúc trưởng thành của bé theo công thức:
Nam = ([CC mẹ + 13] + CC cha) / 2 ± 10 (cm)
Nữ = ([CC cha – 13] + CC mẹ) / 2 ± 9 (cm)
Sữa là thức ăn chủ yếu cung cấp canxi và khoáng chất cho phát triển xương trẻ em. Bạn cho bé ăn đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng, theo nhu cầu lứa tuổi và duy trì ít nhất 400-600ml sữa/ chế phẩm sữa mỗi ngày nhé.
Thưa bác sĩ Hậu, những yêu cầu về dinh dưỡng nào đối với từng giai đoạn phát triển là gì? Những thực phẩm nào giàu canxi chọn lọc? Có nên uống viên bổ sung canxi cho trẻ?
Đặng Ngọc Long
Giai đoạn 3 năm đầu đời rất quan trọng trong việc phát triển não, miễn dịch, cũng như quyết định chiều cao lúc trưởng thành, bé cần chế độ ăn đa dạng, cung cấp đủ 4 nhóm thức ăn và chú trọng các dưỡng chất cần cho các chức năng này.
Giai đoạn đi học, ngoài phát triển và hoàn thiện cơ thể, cần cung cấp các dưỡng chất phù hợp nhu cầu vận động, tăng cường vi chất như sắt, kẽm… để bé tập trung học hỏi, tăng miễn dịch. Giai đoạn tiền dậy thì cần các dưỡng chất đảm bảo cho giai đoạn tăng trưởng nhảy vọt về thể chất và học tập với cường độ cao hơn.
Các thực phẩm giàu canxi cho trẻ bao gồm sữa/chế phẩm sữa, cá nhỏ cả xương, tôm cua nhỏ ăn cả vỏ, cua đồng, ốc, trai, hến, rau xanh đậm… Nếu chế độ ăn của trẻ thiếu canxi do nguyên nhân nào đó thì mới bổ sung canxi dạng thuốc, theo nhu cầu và sử dụng đủ lâu để không thiếu canxi cho chiều cao phát triển tốt nhất.
Thưa bác sĩ chiều cao và cân nặng có luôn song hành không. Con của em có chiều cao nằm trong mức trung bình nhưng cân nặng thì hơi thiếu, nhìn bé roi roi thôi. Có người nói phải ép ăn nhiều, tăng cân nặng thì mới tăng chiều cao được. Em thấy các bé nước ngoài lúc nào cũng ốm nhưng đến tuổi dậy thì là cao vọt lên. Xin bác sĩ tư vấn giúp em.
Do Tuong Bach
Cân nặng có đủ thì chiều cao phát triển mới tốt bạn ạ. Suy dinh dưỡng cân nặng lâu sẽ dẫn đến suy dinh dưỡng thấp còi. Tuy nhiên, phải căn cứ vào chuẩn tăng trưởng để giữ cho bé cân nặng trong giới hạn bình thường, chứ không nên để bé dư cân, béo phì, có thể ảnh hưởng không tốt đến phát triển chiều cao.
Đánh giá bằng mắt của cha mẹ về mức độ cân đối và cân nặng của con thường không chính xác. Những bé đủ cân, trong giới hạn chuẩn thường bị cho là hơi gầy, còn bé nhìn dễ thương, tròn trịa theo ý cha mẹ thì đều dư cân, béo phì cả.
Chào bác sĩ, em đang mang bầu tháng thứ 6. Em muốn sau này em bé có chiều cao tốt thì cần có chế độ dinh dưỡng như thế nào ạ?
Ta Thi Phuong Loan, 30 tuổi, Ha Noi
Bạn rất đúng khi đầu tư chiều cao cho con từ lúc bé còn nằm trong bụng mẹ. Đây là giai đoạn cực kỳ quan trọng cho phát triển trí não cũng như chiều cao của bé sau này.
Bạn cần chế độ dinh dưỡng phù hợp cho thai kỳ, với năng lượng bổ sung 300-500 kcal/ngày tùy tháng đầu hay cuối thai kỳ, cung cấp đủ canxi, sắt, vi chất, khoáng chất khác để tạo xương cho bé.
Nhu cầu canxi trong thai kỳ cao hơn bình thường, do đó bạn cần ăn thực phẩm giàu canxi như sữa/chế phẩm sữa, cá nhỏ cả xương, tôm cua nhỏ ăn cả vỏ, cua đồng, ốc, trai, hến, rau xanh đậm... Bạn nên uống sữa dành cho bà bầu, ít nhất 1-2 ly một ngày, tiếp xúc ánh nắng để cơ thể có đủ vitamin D giúp hấp thu canxi tốt. Bạn cũng nên bổ sung thêm canxi dạng thuốc bổ dễ hấp thu để giúp hạn chế thiếu canxi cho bé.
Con năm nay học lớp 12, là nam, cao dao động 1,49-1,5 m, cân nặng không ổn định 38-41 kg. Xin phép cô Hậu chỉ dẫn cho con về sinh hoạt, ăn uống và tập luyện gì để cao. Mục tiêu của con là học hết 12, con đạt chỉ tiêu 1,65 m để đủ sức khỏe đi thi đại học, kèm vào đó con muốn tham gia nghĩa vụ quân sự theo ước muốn của con (1,5 m). Nếu có thể phát triển được đến 1,7 m thì con rất vui ạ. Con cảm ơn cô Hậu!
Phạm Thành Đạt, 17 tuổi, Thành phố Vũng Tàu
Con có cân nặng và chiều cao đều suy dinh dưỡng, quá trình này đã kéo dài nên con bị còi cọc. Về lý thuyết, nam có thể phát triển chiều cao đến 18-25 tuổi nhưng thực tế, chiều cao phát triển thêm rất ít sau khi đã dậy thì hoàn toàn, nghĩa là các đặc tính sinh dục phụ đã hiện diện đầy đủ.
Con nên ăn đủ nhu cầu của lứa tuổi để cơ thể tăng trưởng tốt nhất, khoảng 2-2,5 chén cơm một cữ, thức ăn giàu đạm 50-70 g mỗi cữ, ăn nhiều rau trái cây để miễn dịch tốt. Ăn thức ăn giàu canxi như sữa/chế phẩm sữa, cá nhỏ cả xương, tôm cua nhỏ ăn cả vỏ, cua đồng, ốc, trai, hến, rau xanh sậm…
Con nên uống nhiều sữa tách béo một chút để cung cấp đủ canxi cho xương (cố gắng ít nhất 600-800 ml một ngày), tránh ăn quá mặn, quá nhiều đạm, nhớ ngủ đủ giấc và vận động ngoài ánh nắng vừa phải trong 30-60 phút một ngày. Có thể bổ sung thêm vit A, D, kẽm, canxi, magne… để kích thích xương tăng trưởng.
Con nhớ tập thể dục thể thao, chú ý các hoạt động có tính toàn thân, kéo dài cơ thể với cường độ vừa phải như bơi lội, cầu lông, bóng chuyền, bóng rổ, đạp xe, đi bộ, xà đơn… sẽ tốt cho chiều cao.
Chúc con thành công và đạt ước mơ của mình nhé.
Chế độ ăn uống như thế nào để trẻ tăng chiều cao hợp lý thưa bác sĩ?
Huỳnh Thị Mộng Tuyền, Gia Nghia, Dac Nong
Bé có cân nặng tốt thì chiều cao mới tốt, có miễn dịch tốt thì mới có cơ hội tăng trưởng cả cân nặng lẫn chiều cao. Bạn cứ cho bé ăn đa dạng và đầy đủ các chất, đảm bảo đủ nhu cầu dinh dưỡng cơ bản cho bé, như khuyến cáo của tháp dinh dưỡng hay bảng nhu cầu theo lứa tuổi để bé phát triể toàn diện.
Để giúp tăng chiều cao tốt, bạn cung cấp cho bé các thức ăn giàu canxi như sữa/ chế phẩm sữa, cá nhỏ cả xương, tôm cua nhỏ ăn cả vỏ, cua đồng, ốc, trai, hến, rau xanh đậm… Bạn cũng nhớ cho bé ngủ đủ giấc, ngủ đủ vào ban đêm để hormone tăng trưởng tiết ra đầy đủ, không ăn quá mặn, không để béo phì. Bé cần tiếp xúc ánh nắng để có đủ vitamin D giúp hấp thu và sử dụng canxi hiệu quả. Ngoài ra, bé cần vận động vui chơi thường xuyên, vừa sức để kích thích xương tăng trưởng tốt nhất.
Con gái tôi năm nay 4 tuổi rưỡi, cao 1,05 m, nặng 22,5 kg. Trông cháu mập nhưng nhìn chiều cao không vượt trội. Tôi sợ cháu hơi thấp so với các bạn. Cháu ăn rất ít nhưng vẫn mập. Tôi muốn nhờ bác sĩ tư vấn bổ sung canxi trong thời gian bao lâu để chiều cao phát triển tốt. Xin cảm ơn.
Tran Thi Hai Ninh, 36 tuổi
Chiều cao của con bạn bình thường nhưng cân nặng thì có xu hướng dư rồi. Bạn nên hạn chế thức ăn giàu năng lượng như cơm, bánh kẹo, dầu mỡ, da, phủ tạng động vật, tăng cường rau, trái cây ít ngọt, uống đủ sữa tách béo (500-700ml/ ngày) để bé chậm tăng cân lại và tăng cường phát triển chiều cao.
Bạn cũng nên cho bé tập thể dục, thể thao kết hợp vui chơi chạy nhảy để tiêu hao năng lượng đã dư thừa trước đó. Béo phì nặng sẽ làm bé ngại vận động, rối loạn chuyển hóa và có thể gây dậy thì sớm ở trẻ dẫn đến ngưng tăng trưởng chiều cao sớm khi bước vào giai đoạn tăng trưởng nhảy vọt lúc dậy thì.
Con em 21 tháng nặng 11 kg, nhỏ con và chỉ cao 83 cm. Em cho uống vitamin D kết hợp tắm nắng, ăn cua tôm thịt cá trứng đầy đủ mà bé vẫn gầy. Bác sĩ cho em hỏi làm cách nào để tăng chiều cao và cân nặng cho bé ạ.
Nguyễn Thị Huyền, 30 tuổi
Con bạn có cân nặng và chiều cao trong giới hạn bình thường, do đó bạn không nên lo lắng quá. Phát triển trong giới hạn bình thường là tốt nhất cho sức khỏe bé nói chung và chiều cao nói riêng.Béo phì nặng sẽ làm bé ngại vận động, rối loạn chuyển hóa và có thể gây dậy thì sớm ở trẻ dẫn đến ngưng tăng trưởng chiều cao sớm khi bước vào giai đoạn tăng trưởng nhảy vọt khi dậy thì.
Bạn cứ cho bé ăn đa dạng và đầy đủ các chất, đảm bảo đủ nhu cầu dinh dưỡng cơ bản cho bé, như khuyến cáo của tháp dinh dưỡng hay bảng nhu cầu theo lứa tuổi để bé phát triển toàn diện. Để giúp tăng chiều cao tốt, bạn cung cấp cho bé các thức ăn giàu canxi như sữa/chế phẩm sữa, cá nhỏ cả xương, tôm cua nhỏ ăn cả vỏ, cua đồng, ốc, trai, hến, rau xanh đậm…
Bạn cũng nhớ cho bé ngủ đủ giấc, ngủ đủ vào ban đêm để hormone tăng trưởng tiết ra đầy đủ, không ăn quá mặn, không để béo phì. Bé cần tiếp xúc ánh nắng để có đủ vitamin D giúp hấp thu và sử dụng canxi hiệu quả. Ngoài ra, bé cần vận động vui chơi thường xuyên, vừa sức để kích thích xương tăng trưởng tốt nhất.