Mặc dù việc ốm đau của trẻ thường khiến các bậc cha mẹ lo lắng, nhưng việc mắc bệnh này của trẻ không hoàn toàn xấu, bởi đây là dịp kích hoạt hệ miễn dịch của trẻ, giúp trẻ có sức đề kháng với các bệnh nhiễm trùng sau này...
Hệ miễn dịch là gì?
Trong quá trình phát triển, trong mỗi cơ thể chúng ta bắt đầu hình thành và hoàn thiện dần các hệ thống chức năng bảo vệ cơ thể tránh khỏi các tác nhân gây bệnh, đó là hệ thống miễn dịch. Nó được xem là hệ thống bảo vệ tự nhiên của con người, được ví như “hàng rào chắn” trước tác nhân xâm nhập như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, nấm; sửa chữa các tế bào hư hỏng; phòng tránh ung thư…
Hệ thống miễn dịch của chúng ta gồm có hai phần, có thể chia làm hệ thống miễn dịch không đặc hiệu (miễn dịch tự nhiên, miễn dịch bẩm sinh) và hệ thống miễn dịch, miễn dịch đặc hiệu (miễn dịch thu được, miễn dịch thích nghi).
Hệ miễn dịch được xem là hệ thống bảo vệ tự nhiên của con người trước tác nhân xâm nhập như vi khuẩn, virus...
Các đáp ứng miễn dịch tự nhiên được hình thành rất sớm từ khi trẻ mới được sinh ra, hệ thống miễn dịch này trẻ được thừa hưởng từ mẹ. Quá trình phát triển của cơ thể hoàn thiện dần hệ thống miễn dịch. Hệ thống miễn dịch tự nhiên và hệ thống miễn dịch thu được bổ sung cho nhau bảo vệ cơ thể trước những tác nhân có hại của môi trường.
Vai trò và đặc điểm hệ thống miễn dịch của trẻ
Cơ thể trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ miễn dịch được nhờ hệ thống kháng thể nhận được từ khi còn trong bào thai. Trong 3 tháng cuối của thai kỳ, các kháng thể từ mẹ được truyền sang con qua nhau thai. Các kháng thể này có tác dụng bảo vệ trẻ tạm thời, được gọi là “miễn dịch thụ động”. Tuy nhiên, các kháng thể từ mẹ truyền sang con này chỉ tồn tại trong vài tháng đầu sau sinh và giảm nhanh chóng sau đó. Bú mẹ là cách tốt nhất để truyền kháng thể từ mẹ qua con, giúp thay thế lượng kháng thể đã giảm. Các chất dinh dưỡng và kháng thể trong sữa mẹ sẽ giúp duy trì miễn dịch thụ động ở trẻ lâu hơn. Giai đoạn trẻ ngừng bú sữa mẹ và bắt đầu ăn dặm các kháng thể trẻ nhận được từ mẹ sẽ suy giảm nhanh chóng theo thời gian, hệ miễn dịch ở trẻ chưa phát triển đầy đủ nên trẻ dễ bị mắc các bệnh do vi khuẩn, virus tấn công.
Như vậy, hệ thống miễn dịch trong cơ thể bé đã hình thành nhưng chưa hoàn thiện, nằm rải rác trong người của bé, từ vùng hầu họng, xuống tuyến ức, đường ruột và hệ thống bạch huyết rộng khắp, đóng vai trò như những “cổng thành” canh gác, ngăn chặn sự xâm nhập của các vi sinh vật gây bệnh. Do còn non nớt, chưa được tiếp xúc với tác nhân gây bệnh nhiều, nên hiệu quả của “hệ thống canh gác” này còn rất hạn chế, do vậy trẻ dễ mắc một số bệnh nhiễm trùng.