Vấn nạn bạo lực học đường đã và đang đã để lại những hậu quả đau lòng cho xã hội. Cũng như gây ảnh hưởng nặng nề tới cả thể chất lẫn tinh thần của trẻ. Những vụ bạo lực học đường do trẻ gây ra hay là nạn nhân; một phần là do thiếu kĩ năng trước những hoàn cảnh bạo lực cụ thể. Vì vậy, để bảo vệ trẻ khỏi vấn nạn nghiêm trọng này, trẻ cần được trang bị những kĩ năng cần thiết. Cha mẹ hãy cùng Web Gia Đình tìm hiểu và dạy con kỹ năng phòng ngừa bạo lực học đường nhé
Kĩ năng nhận biết các dấu hiệu của bạo lực học đường
Cũng như các tệ nạn xã hội khác, bạo lực học đường có những dấu hiệu đặc trưng tiềm ẩn hoặc biểu hiện qua các ứng xử hằng ngày giữa học sinh với nhau. Cần đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu tiền bạo lực như nhìn đểu, trêu đùa quá khích, bị cho ra rìa, tẩy chay,…, những dấu hiệu này đều là những nguyên nhân trực tiếp gây ra bạo lực học đường. Nếu trẻ được trang bị những kĩ năng nhận biết các dấu hiệu nguy cơ bạo lực học đường, trẻ sẽ biết cách né tránh khỏi bế tắc trong cách hành xử.
Dấu hiệu nhận biết bạo lực học đường
Khi học sinh nhận ra mình có khả năng mình có khả năng bị bắt nạt bởi một học sinh khác, con nên chia sẻ với thầy cô, cha mẹ hoặc bạn bè. Họ sẽ giúp con giải tỏa vấn đề hay nhìn nhận sự việc ở một khía cạnh khác, từ đó sẽ giúp con có những điều chỉnh hành vi phù hợp . Bên cạnh đó, con hãy luôn là chính mình vì đôi khi, cách thể hiện hay thu hút sự chú ý của bản thân cũng là nguyên nhân khiến con khó hòa nhập. Đồng thời con cũng cần rèn luyện, trau dồi bản thân để cho mình trở nên “mạnh” hơn, cả về thể chất, tinh thần lẫn năng lực, điều đó sẽ giúp con tránh khỏi các đối tượng bắt nạt.”
Kỹ năng bày tỏ chính kiến
Kỹ năng này để phê phán và tiếp nhận các cách phòng chống bạo lực học đường. Gia đình, nhà trường và xã hội cần phải quan tâm. Cũng như tạo điều kiện hình thành cho trẻ kỹ năng nhận biết, phân tích; đánh giá các hành vi, biểu hiện thái độ của những người xung quanh. Trẻ sẽ biết phân định đâu là đúng – sai, tốt – xấu.
Nhờ đó trẻ biết lựa chọn học hỏi hành vi tốt, phù hợp với chuẩn mực xã hội, tránh được hành vi xấu không được xã hội chấp nhận. Khi trẻ nhận định, phân tích, trẻ cũng biết được gây ra bạo lực học đường là hành vi xấu. Không được xã hội chấp nhận, thậm chí vi phạm pháp luật bị xử lý và phải cải tạo trong trường giáo dưỡng; từ đó mà lựa chọn cách ứng xử phù hợp.
Kỹ năng hòa nhập và tham gia các nhóm bạn, hội bạn
Trẻ nên được khuyến khích tham gia vào những hội bạn, nhóm bạn khác nhau. Như nhóm học tiếng Anh, nhóm học tập, nhóm bạn chơi thân,…Để vừa khuyến khích con có động lực học tập, vừa là công cụ hiệu quả để phòng chống bạo lực học đường.
Duy trì và phát triển sự thân thiện các mối quan hệ bạn bè giúp trẻ tương tác một cách tích cực với những người xung quanh. Kỹ năng này cũng hướng trẻ biết chọn bạn mà chơi, cùng bạn tìm cách né những trận ẩu đả. Và nhờ bạn thông tin đến người khác nếu có dấu hiệu của việc gây sự, xung đột. Tránh những người bạn “trái tính, trái nết” có nguy cơ tiềm ẩn bạo lực học đường.
Kỹ năng làm chủ và ứng phó với hệ lụy
Học sinh, đặc biệt là những học sinh khối THCS rất thích các hoạt động nhằm thiết lập mối quan hệ bạn bè. Các em rất coi trọng tình cảm trong tình bạn, vậy nên một chút bất hòa cũng làm cho chúng “mất ăn, mất ngủ”, thậm chí rơi vào trạng thái stress.
Chẳng hạn,những suy nghĩ bất mãn trong đầu như bị bạn bè sỉ nhục sẽ làm mình mất danh dự, thể diện sẽ gây ra những hành vi tiêu cực. Vì thế các bậc cha mẹ và thầy cô phải gần gũi, quan tâm. Hãy chia sẻ động viên trẻ biết vượt qua, bản lĩnh hơn để sống và học tập. Kỹ năng này giúp học sinh cân bằng tâm lý. Tránh được trạng thái nổi loạn, ẩu đả gây bạo lực; cũng như tránh được sự trầm cảm – nguy cơ cao nhất dẫn đến tự tử.
Kiềm chế cảm xúc tiêu cực khi bị bạo lực học đường
Học sinh ở giai đoạn này thường chưa ổn định về mặt cảm xúc, dễ bị xáo trộn và kích động. Dẫn đến “làm càn”, hoặc bị trầm cảm quá mức dẫn tới hành vi tiêu cực. Như tự tổn thương, tự sát… Học sinh nếu bị rơi vào thế bị bạo lực sẽ bế tắc, không kiểm soát được mình; dẫn tới hậu quả xấu.
Do đó, cần dạy cho trẻ các kỹ năng kiểm soát cảm xúc bằng cách biết. Như hít thở sâu, đếm từ 1-10, nghĩ đến một câu chuyện hài, tìm mọi cách để hạ hỏa. Người lớn nên cùng thảo luận về các tình huống giả định, khuyến khích trẻ tự nghĩ ra cách xử lý tình huống. Nếu chưa hợp lý thì giúp trẻ điều chỉnh, uốn nắn phù hợp.
Kỹ năng xử lý tình trạng khẩn cấp, bất thường
Biết cầu cứu khi đối mặt với nguy cơ bạo lực học đường. Đừng bao giờ để mình rơi vào thế bí, trở thành nạn nhân của những cuộc hành hung. Cũng đừng nghĩ rằng chúng sẽ đánh mình cảnh cáo chứ không dám quá tay.
Nếu cần thiết hãy nhẫn nhịn, lùi bước để tránh bạo lực; nhưng không phải cam chịu “liều mình” chịu trận. Tìm những người đáng tin cậy gần nhất để chia sẻ những dấu hiệu tiền bạo lực. Tốt nhất là khi bị trêu chọc, sỉ nhục nên im lặng; coi như không có chuyện gì, đi thẳng về hướng có đông người khác. Nếu thấy nguy hại đến thân thể, trẻ có thể cầu cứu bằng cách la lớn; hoặc chạy nhanh đến những nơi an toàn. Như phòng bảo vệ, nhà người dân và gọi điện thoại cho người thân.