Con có khả năng tự lập sớm là điều mong ước của đại đa số các bà mẹ, tuy nhiên làm cách nào để định hướng cho trẻ được khả năng này, thời điểm nào phù hợp để bắt đầu tập cho bé cách làm việc nhà hay việc nào có thể để bé tự làm, việc nào chưa, đều trở thành một câu hỏi lớn mà không phải bà mẹ nào cũng có thể biết được. Mời các bố mẹ tham khảo phương pháp cực kỳ đơn giản giúp bé sớm tự lập, làm việc cá nhân, trong nhà một cách cực kỳ đơn giản.
Ngay khi trẻ lên 2 ba mẹ đã cần phải chú trọng vào rèn luyện khả năng sống tự lập cho bé, tự lập từ khả năng chăm sóc bản thân, khả năng giữ gìn vệ sinh chung, khả năng giúp đỡ công việc đơn giản cho người thân xung quanh: ông bà, cha mẹ. Xác định được các yêu cầu đó, bố mẹ cần phải dạy trẻ tự làm các việc gì, vào thời điểm nào bắt đầu thì hợp lý, và làm thế nào để cảm giác tự lập đó không bị trẻ cho rằng là sự gượng ép, bắt buộc. Để có thể có được điều đó, ngoài “chiến lược” như: xây dựng môi trường làm việc, tự lập ngay trong gia đình, phân công công việc rõ ràng, cha mẹ làm gương cho con noi theo, động viên, khích lệ sau khi bé làm được một “thành tích” nào đó. Bố mẹ có thể tham khảo phương pháp tập luyện cho bé thông qua các “trò chơi” tự lập dưới đây:
Các trò chơi mẹ có thể rèn luyện cho con khả năng tự lập cực dễ gồm:
Trò bóc trứng luộc
Bé chắc hẳn sẽ rất hào hứng với công việc khá mới lạ này. Bóc vỏ trứng luộc là một công việc khá dễ dàng, nhưng đem lại cho bé cảm giác được tận hưởng “thành quả lao động”, sau khi hoàn tất được nhiệm vụ của mình. Có thể sau lần này, bé sẽ thích ăn trứng luộc hơn bao giờ hết, mà mẹ lại không cần vội vàng bóc trức cho con sau mỗi lần luộc xong nữa, giờ mẹ chỉ cần làm đó là chuẩn bị một chiếc đĩa đựng vỏ và để bé “tỷ mẩn” bóc từng mảnh vỏ trứng một.
Bé tự bóc trứng và tận hưởng thành quả
Tay ai trắng hơn
Tay ai trắng hơn
Trẻ ngay từ độ tuổi 2-3 đã bắt đầu thể hiện khả năng tự lập đáng kinh ngạc, biểu hiện từ những việc đơn giản như tự làm một số việc cá nhân, thậm chí là “tay sai vặt” cho mẹ những lúc bận việc. Rửa tay – cũng là một trong số những công việc mà bé có thể tự làm một cách dễ dàng mà không cần đến sự trợ giúp của bố mẹ. Tuy nhiên, trong thời điểm đẩu để việc rửa tay trở thành một công việc có tính thường xuyên và bé có ý thức chủ động làm thì đòi hỏi các mẹ cần tập cho bé một thói quen. Trò chơi “Tay ai trắng hơn” sẽ là một gợi ý cực kỳ hữu dụng mà mẹ có thể áp dụng. Trước mỗi bữa ăn, sau khi chơi, đi vệ sinh,…mẹ hãy cùng bé đi rửa tay. Mẹ hãy làm gương cho bé cần rửa tay như thế nào cho đảm bảo sạch nhất, sau khi công việc hoàn thành hãy cùng bé so sánh xem tay ai sạch và trắng hơn. Nếu bé được khích lệ, động viên sau mỗi lần như thế bé không chỉ hào hứng với việc mới mà mình có thể tự làm được, mà sẽ coi đó như một việc cần làm thường xuyên. Do biết cách rửa tay sạch từ mẹ hướng dẫn nên đừng no khi sau này không có mẹ bên cạnh giám sát xem con có làm đúng không.
Ăn dưa hấu bằng thìa
Trải nghiệm cảm giác ăn dưa kiểu mới
Trước kia mẹ phải chuẩn bị chia từng miến nhỏ của quả dưa hấu ra để cho bé ăn, tuy nhiên đôi khi bé lại không thích trước sự chuẩn bị sẵn đó. Giờ đây, có một việc đơn giản hơn thế nhiều mà mẹ có thể làm, đó là cho bé tự trải nghiệm cảm giác thừa hưởng thành quả từ những gì mình làm được. Chuẩn bị cho bé một chiếc thìa và 1 miến dưa hấu to chưa bổ nhỏ. Công việc cần phải làm tiếp theo đó là từ từ cảm nhận vị ngọt của quả dưa hấu. Với một công việc mới lạ thế này sẽ đem đến cho bé những cái nhìn khác về việc hằng ngày mẹ vẫn thường xuyên phải làm. Đặc biệt, là cảm giác tự làm một việc gì đó khiến bé thích thú hơn khi ăn dưa thay vì gượng ép khi mẹ phải gọn cho bé từng miếng một.
Vào bếp rửa rau
Bé vào bếp trổ tài
Bé sẽ cảm thấy rất hào hứng nếu được tự mình rửa những cuộc rau nhỉ. Đứng trên chiếc ghế nhỏ, vừa tầm với bồn rửa, và học cách để trở thành người lớn thực thụ giúp mẹ được những công việc hằng ngày nhưng đầy ý nghĩa này. Qua công việc nhỏ này bé cũng có nhiều hiểu biết hơn về các loại rau, cách phân biệt các loại với nhau. Bên cạnh đó, còn là sự rèn luyện khả năng vận động tinh, kết hợp cử động của các ngón tay lại với nhau để hoàn thành được công việc cần thực hiện. Một công, đôi việc đúng không nào.
Tự gấp quần áo
Đây không chỉ là một trò chơi vừa dạy cho bé cách tự gấp quần áo cho mình mà còn giúp mẹ rất nhiều trong cuộc sống hằng ngày. Vì bình thường, để dọn xong tủ quần áo cho con mình, các mẹ cần rất nhiều thời gian để hoàn thành, chưa kể còn có rất nhiều việc khác chờ dợi mẹ làm nữa.
Mới đây, một bà mẹ đã “phát kiến” ra một cách cực kỳ đơn giản để hướng dẫn con mình có hình dung rõ nhất về công việc đơn giản này. Đó là gấp quần áo sử dụng bìa cát tông.
Các bước thực hiện:
Chuẩn bị 6 mảnh bìa cát tông hình chữ nhật có kích thước bằng nhau
Dán các mảnh lại như trong hình
Úp quần áo vào tấm bìa và bắt đầu gấp theo từng mảnh bìa
Sau một hồi thì sản phẩm thu được là chiếc áo được gấp vuông vắn.
Thật đơn giản và dễ làm đúng không nào, các bé lại rất dễ có thể tiếp thu được cách làm này vì chúng khá dễ nhớ và dễ làm. Như vậy, chỉ với một mảnh bìa cát tông cùng một vào thao tác cắt ghép là bé có thể giúp đỡ mẹ được một công việc hết sức quan trọng mà ngày nào cũng phải làm rồi.
Trộn, nhào bột
Giống như trò nặn đất sét của bé
Đây là một công việc khá đơn giản mà bé có thể thực hiện được. Không chỉ giúp được mẹ mà bé còn có thể tỏ ra rất thích thú với công việc mới lạ này. Nhào nặn những mảng bột trắng cảm giác như đang trải nghiệm trò chơi đất nặn mà bé thường chơi, thật thú vị đúng không nào.
Dọn nhà sau khi ăn
Cảm giác thích thú khi cầm cây chổi nhỏ bé
Dọn nhà sau khi ăn, dọn đồ chơi là một trong những việc bố mẹ cần rèn cho bé luyện cho bé làm ngay từ khi bé có thể tự thực hiện được. Công việc hết sức đơn giản, chỉ là để gọn đồ chơi vào vị trí ban đầu, thu dọn rác để sót lại sau mỗi bữa ăn. Đặc biệt hơn, khi mà hầu hết các bé lại thích sử dụng chiếc chổi và hót rác nhỏ để thực hiện công việc của mình. Điều này vô tình đưa bé vào trò chơi mình yêu thích, mà không tốn quá nhiều công sức chỉ bảo, dạy bé cách làm nữa. Chỉ cần 1 chiếc hót rác nhỏ và chiếc chổi con, là bé có thể bắt đầu “hì hục” với trò chơi của mình rồi. Dọn nhà không chỉ giúp ích cho mẹ, mà bé còn có thể hoàn thiện được khả năng kết hợp giữa 2 giác quan đó là vận động tay và khả năng quan sát của mắt.
Gọt rau củ quả
Bé tập trò gọt hoa quả
Chỉ cần một chiếc nạo rau quả đa năng là bé có thể trổ tài khả năng nội trợ “điêu luyện” của mình. Mặc dù thành quả ban đầu có thể là những củ khoai tây, khoai lang “sứt sẹo” tuy nhiên dẫn rồi quen công với lợi ích mà nó mang lại sẽ là một trò chơi không thể bỏ qua mà các mẹ nên cho con mình thử nghiệm. Chính từ những sự vận động cơ bản này, sẽ giúp tay bé được vận động linh hoạt, khả năng tập trung vào công việc của bé cũng được tăng cao.
Quái vật sâu răng
Đây có thể là một trò chơi khá quen thuộc – ý tưởng quảng cáo của một thương hiệu kem đánh răng nổi tiếng. Để thực hiện được trò chơi này, cần có sự giúp đỡ của bố mẹ các bé. 2 thời điểm cần thực hiện “trò chơi” này đó là buổi sáng lúc thức dậy và trước khi đi ngủ. Kể cho bé câu chuyện về quái vật sâu răng, điều gì sẽ xảy ra nếu không đánh răng: “Quái vật sâu răng sẽ len nỏi vào răng bé, phá hủy lớp bảo vệ răng làm tổn thương và buộc phải đến nha sĩ nhổ răng,…. Để có thể diệt trừ con quái vật này chỉ còn có 1 cách là đánh răng thường xuyên: buổi tối trước khi đi ngủ và buổi sáng sau khi thức dậy”.
Sự sợ hãi trước quái vật sâu răng sẽ khiến bé “hạ quyết tâm” đánh răng thường xuyên, và trở thành một công việc bé phải thực hiện mà không cần sự nhắc nhở của bố mẹ.
Trên đây là một số “độc chiêu” giúp bố mẹ tập được cho bé những thói quen sống tự lập đơn giản. Mặc dù chỉ là những việc nhỏ, nhưng nó tác động lớn đến suy nghĩ, sự trưởng thành lâu dài của bé sau này.