Theo những nghiên cứu chuyên môn, trẻ phát triển năng lực tự giác rất mạnh trong những năm đầu đời. Nếu cha mẹ tích cực khuyến khích và nuôi dưỡng ý muốn tự làm của trẻ từ những việc như ăn uống, vệ sinh cá nhân trong giai đoạn này, trẻ sẽ dần hình thành tính tự lập. Trái lại, với sự chăm sóc quá mức của gia đình và việc giúp đỡ mọi hành động của trẻ sẽ khiến cho năng lực ấy bị ức chế, hơn thế nữa là bị mất đi khả năng đó, đồng thời biến trẻ thành một người thụ động, lệ thuộc và tự ti. Vậy làm thế nào để trẻ có được tính cách này, làm thế nào để chúng phát huy tính tự lập trong cuộc sống, cụ thể là trong mỗi bữa ăn vẫn luôn là vấn đề được nhiều bậc cha mẹ quan tâm tìm hiểu.
Để trẻ tự phục vụ chính mình
Đầu tiên, bố mẹ cần tập cho trẻ thói quen tự đưa thức ăn vào miệng. Thời điểm thích hợp nhất là khi trẻ bắt đầu biết cầm nắm, gặm nhấm đồ vật, khi đó bạn có thể hướng dẫn cho trẻ cách cầm nắm thức ăn và cách đưa chúng vào miệng. Hãy bắt đầu với những loại thức ăn mềm như hoa quả chín (xoài, hồng xiêm, đu đủ,...) hoặc các loại rau củ đã luộc kĩ, các loại bánh ăn dặm.
Tập cho trẻ thói quen ăn uống bằng việc hướng dẫn cách cầm nắm và đưa thức ăn vào miệng
Bố mẹ nên tạo độ mềm thức ăn trong giai đoạn đầu bằng cách nghiền nhẹ để thực phẩm nhuyễn, tránh để trẻ bị hóc, đặc biệt là tránh tạo tâm lý sợ hãi cho cả những bé chưa có răng. Khi trẻ lớn hơn (khoảng trên 1 tuổi), khi tính tự lập của trẻ cũng tăng, bạn có thể hướng dẫn trẻ múc thức ăn bằng muỗng, dùng nĩa ghim hoa quả hoặc tự cầm ly uống nước. Nếu có thể, bạn nên tập trẻ cùng ngồi vào bàn ăn, cho trẻ sử dụng chén muỗng và cho vào đó một ít đồ ăn để trẻ tập múc. Bên cạnh đó bạn cũng nên cổ vũ, khen ngợi trẻ khi cho ăn từng chút một để giúp trẻ hào hứng tiếp tục, Lưu ý là bố mẹ không nên hoàn toàn giao phó luôn cho con việc tự ăn, để vẫn đảm bảo dinh dưỡng bạn vừa tranh thủ tập vừa đút, như thế bé vẫn có thể vui vẻ để thực hành.
Việc dạy con tự phục vụ bữa ăn của mình không chỉ giúp con hình thành, rèn giũa đức tính tự lập mà còn khơi gợi niềm thích thú khám phá các loại thực phẩm khác nhau, khám phá khả năng của bản thân. Bé cũng giống như bạn, luôn muốn chinh phục những thử thách và tự hào phấn khởi khi thành công. Đó cũng là nền tảng cơ bản của sự tự tin vào bản thân trong mỗi con người.
Dạy trẻ việc tuân thủ kỉ luật bữa ăn
Việc tạo ra nề nếp bữa ăn cũng góp phần quan trọng trong việc giáo dục trẻ tính kỉ luật và tự giác. Bố mẹ không nên chiều chuộng và tuân theo mọi ý muốn của trẻ.
Quá uông chiều và tuân theo ý muốn của trẻ sẽ hình thành thói quen xấu khi ăn uống
Ngay từ những ăn đầu tiên như bú sữa mẹ hay bú bình, mẹ nên giúp trẻ nhận biết, phân biệt giữa giờ ăn và giờ chơi. Để cho trẻ ăn ở một chỗ, đối với trẻ lớn thì có thể dùng ghế ngồi. Đến bữa ăn, nên tắt tivi, dọn dẹp đồ chơi, bên cạnh đó bố mẹ cũng nên tránh tình trạng để trẻ làm việc khác trong lúc ăn giúp trẻ không vòi vĩnh và xao nhãng với bữa ăn của mình.